Nieuws

Het beheer van houtsingels  door de Wildbeheereenheid Beesel-Reuver-Swalmen.

 

Landschapselementen (waaronder houtsingels en bosjes) worden vaak de stoffering van ons landschap genoemd. Zij vormen het landschap, geven het een eigen charme en bepalen het karakter van de streek. Het zijn kleine natuurgebiedjes, beplantingen en poelen, gelegen in het agrarisch landschap. Een voorbeeld is de houtwal aan de Raayerluyckweg in Boukoul-Swalmen. Deze houtsingel is als natuurcompensatie aangelegd  en is eigendom van Staatsbosbeheer.

Vroegere tijden

Landschapselementen hadden vroeger een duidelijke functie voor boeren en andere grondeigenaren en-gebruikers. Het begrip boerengeriefhout komt voort uit het hout dat boeren gebruikten voor afrasteringen, klompen, haardhout, gereedschappen of voor de bouw van schuren en woningen. Hagen en houtwallen deden vooral dienst al veekering.

Met de komst van prikkeldraad en andere economische en technologische ontwikkelingen hebben de  landschapselementen veel van hun oorspronkelijke functies verloren. Hierdoor raakte het beheer en daarmee de instandhouding van de landschapselementen de laatste tientallen jaren in de knel.

Huidige functie: natuur en landschap

De laatste jaren is gelukkig het besef ontstaan, dat landschapselementen onmisbare schakels zijn voor de Nederlandse natuur. Ze worden ook wel steppingstones genoemd, stapstenen tussen grote natuurgebieden waarlangs dieren zich kunnen verplaatsen. Door hun verscheidenheid hebben de landschapselementen een belangrijke functie voor flora en fauna. Dieren vinden er  voedsel, broedgelegenheid en dekking om te schuilen voor predatoren en tegen slechte weersomstandigheden.

Wanneer landschapselementen niet goed worden beheerd, gaat de kwaliteit ervan snel achteruit. Bosjes krijgen een eenzijdige begroeiing, poelen slibben dicht en knotbomen verliezen hun karakteristieke kenmerken. De gevolgen voor de natuur zijn overduidelijk. Minder variatie in flora en fauna. De landschapselementen weer in ere herstellen, gaat niet vanzelf. Dit vraagt om actief beheer..

Actief beheer door vrijwilligers

Sinds 1991 is de Stichting Beheer Natuur en Landelijk gebied (SBNL) verantwoordelijk voor het onderhoud van honderden hectaren bosjes, houtwallen en singels in Nederland. Ze wordt hierin lokaal bijgestaan door vrijwilligers van  o.a. de Wildbeheereenheden. De leden van de WBE  kennen de streek, hebben vaak zelf belang bij goed beheer en zijn daarom gemotiveerd om zich er voor in te zetten. Deze mensen uit de buurt geven continuïteit aan het beheer.

In de gemeente Beesel en Roermond  is een groot aantal mensen  van de Wildbeheereenheid Beesel-Reuver-Swalmen actief met het onderhoud van houtsingels in het buitengebied. Deze houtsingels zijn eigendom van Staatsbosbeheer . Middels een bruikleenovereenkomst heeft zij het beheer uit handen gegeven aan SBNL. En samen met die vrijwilligers van de WBE beheren ze hier ruim 30 hectaren. Voor de praktische uitvoering heeft de WBE samenwerking gezocht met het Citaverde College in Roermond. De WBE is bijzonder dankbaar  voor de medewerking van het Citaverde  College en is blij dat een aantal studenten (bos- en natuurbeheer)  praktische werkervaring kan opdoen bij het onderhoud van deze houtsingel.

 

 

Studenten van het Citaverde College krijgen instructie.
 
.

Vormen van beheer.

Een singel is een aaneengesloten lijnvormig beplanting van bomen en struiken. Deze biedt voedsel en broedgelegenheid aan boom- en holenbroeders, marterachtigen en vleermuizen.. Tal van plantensoorten vinden er hun habitat.

Bij een singel wordt voornamelijk hakhoutbeheer met overstaanders ( blijvers) toegepast Dat houdt in dat men de bomen en struiken periodiek afzaagt, dusdanig dat de stobben weer uitlopen. Hierdoor kan de vegetatie zich verjongen en ontstaat er meer voedsel en dekking dicht bij de grond.

Maar niet alle bomen worden omgezaagd. Op ruime afstand van elkaar blijven de zogenaamde overstaanders staan. Deze bomen moeten kunnen uitgroeien tot volle wasdom met een mooie grote kroon. Dergelijke opgaande bomen ogen landschappelijk fraai en geven structuur aan een singel.

Een dergelijke ingreep ziet er direct na uitvoering heel rigoureus uit, maar dankzij voldoende lichtinval zullen zowel  de stobben, als de op de grond gevallen zaden , het komend voorjaar uitschieten en voor nieuw en fris groen zorgen.

Rekening houden met de natuur, ook tijdens het werken.

Ondanks de rommelige en soms trieste indruk die een pas teruggezette houtsingel biedt, moet men steeds blijven bedenken dat deze ingreep is gedaan om de natuurwaarde uiteindelijk te verhogen.

Maar ook tijdens de werkzaamheden wordt rekening gehouden met de natuur. Zo wordt er niet gezaagd op of nabij dassenburchten of nesten van bosmieren. Ook horstbomen van roofvogels of holle bomen waar vleermuizen in huizen worden ontzien. En vanwege het broedseizoen mag er alleen gezaagd worden van 15 juli t/m 15 maart.

Informatie Wilt u meer weten over het beheer van houtsingels of het werk van de vrijwilligers van de WBE Beesel-Reuver-Swalmen  dan kunt u contact opnemen met de WBE Beesel-Reuver-Swalmen. Contactgegevens vindt U op

 www.wbe-beesel-reuver-swalmen.nl